تاثیر روش‌های مختلف خاک‌ورزی بر برخی خصوصیات خاک و عملکرد آفتابگردان در شرایط دیم منطقه شاهرود (میامی)

به منظور مطالعه اثر روش‌های مختلف خاک‌ورزی بر برخی خواص فیزیکی و شیمیایی خاک، حفظ رطوبت و عملکرد محصول آفتابگردان، این آزمایش در اراضی دیم منطقه کالپوش شهرستان میامی، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار در تناوب با گندم طی سه سال اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل: 1-خاک‌ورزی با گاوآهن برگردان‌دار+ هرس بشقابی (روش مرسوم)، 2-کم‌خاک‌ورزی با هرس بشقابی، 3-کم‌خاک‌ورزی با گاوآهن قلمی+ هرس بشقابی‌، 4- کم‏خاک‏ورزی با چیزل‌پکر و 5- کاشت مستقیم یا بی‌خاک‌ورزی بودند. نتایج نشان داد که در عمق 15-0 سانتی‌متری، ذخیره  رطوبت خاک در خاک‌ورزی حفاظتی نسبت به روش مرسوم بیشتر بود (P<0.05). عملکرد آفتابگردان در سال­های اول و سوم آزمایش در روش مرسوم نسبت به بی­خاک­ورزی بیشتر بود، در سال آخر آزمایش (1395) عملکرد دانه آفتابگردان در روش بی‌خاک‌ورزی بیشتر بود. تجزیه واریانس مرکب 3 ساله عملکرد دانه آفتابگردان نشان دادکه تیمارهای خاک­ورزی مرسوم و کاشت مستقیم در یک گروه آماری قرار گرفتند. در سال‌ کم­بارش (1395) عملکرد آفتابگردان در روش مرسوم روند کاهشی داشت، اما درکاشت مستقیم عملکرد اندکی افزایش داشت. همچنین حفظ رطوبت خاک و استفاده بهینه از بارش در کاشت مستقیم بیشتر از روش مرسوم بود. نتایج این تحقیق در منطقه کالپوش نشان داد که با گذشت زمان و از سال سوم، میزان عملکرد دانه آفتابگردان در روش بی‌خاک‌ورزی در مقایسه با روش مرسوم افزایش یافت و ممکن است جایگزین مناسبی برای خاک‌ورزی مرسوم ‌باشند.